Biologia syntetyczna to stosunkowo nowa dziedzina nauki, która pozwala programować nasze komórki oraz edytować kod genetyczny, tak jak edytuje się dokument w Wordzie czy prezentację w programie PowerPoint. Jej odkrycia mogą być bardzo użyteczne dla nas wszystkich. Mogą nam pomóc uchronić się przed chorobami, wyeliminować starzenie się, rodzić zdrowsze dzieci czy pozyskiwać mięso bez zabijania zwierząt. Stoimy w obliczu rewolucyjnych zmian, a biologia syntetyczna daje możliwości, które wcześniej nie istniały. Dlatego warto już dziś uzupełnić wiedzę w tym temacie i przeformułować swój sposób myślenia, tak by odpowiadał coraz szybciej zmieniającym się realiom.
„Możemy zaprogramować ludzi tak samo jak programujemy komputery” – przekonuje futurystka Amy Webb w książce Projekt Genesis.Biologia syntetyczna, choć nie wszyscy zdajemy sobie z tego sprawę, zrewolucjonizuje sposób, w jaki definiujemy i tworzymy rodzinę, diagnozujemy choroby, przeciwdziałamy starzeniu się organizmu, budujemy domy i odżywiamy nasze ciała. Pozwoli nam między innymi zrezygnować z leków na receptę, hodować mięso w laboratorium i zmierzyć się z nadciągającą katastrofę klimatyczną. Ta szybko rozwijająca się dziedzina, wykorzystująca komputery do modyfikowania lub przepisywania kodu genetycznego, stworzyła m.in. szczepionki mRNA na COVID. A w ciągu najbliższej dekady pozwoli nam z łatwością programować najlepszy superkomputer świata – żywą komórkę i nadawać jej nowe zdolności czy eliminować istniejące wady takie jak choroby genetyczne. Potencjał leczniczy tej technologii jest ogromny, ale również niesie ona ze sobą szereg zagrożeń. Bo kto powinien decydować o tym, jak konstruować żywe organizmy? Czy powinny istnieć granice ulepszania człowieka? Czy możemy pozwolić rodzicom, jeśli ich na to stać, na zwiększanie wzrostu, masy mięśni lub IQ ich dzieci? Jakie zagrożenia cyberbiologiczne mogą się w związku z tym pojawić? To nie jest jakaś daleka przyszłość, tylko coś, co już się dzieje. W Chinach żyją już „zmodyfikowane dzieci”, których DNA zostało trwale zedytowane w linii zarodkowej, a wprowadzone do ich genomu zmiany zostaną przekazane kolejnemu pokoleniu. Wkraczamy na dziki zachód innowacji biotechnologicznych.
Jak biologia syntetyczna zmieni nasze życie
Amy Webb to amerykańska futurystka, badaczka nowych technologii i dyrektor generalna Future Today Institute. Wraz z mikrobiologiem i genetykiem Andrew Hasselem napisała książkę Projekt Genesis. Czy biologia syntetyczna nas wyleczy?, w której oboje przyglądają się dokonującej się na naszych oczach fuzji biologii i komputerów. Skupiają się nie tylko na nadchodzących zagrożeniach i dylematach moralnych wynikających z projektowania życia, lecz także na ogromnych możliwościach, jakie mamy w zasięgu ręki. Przedstawiają pięć spekulatywnych scenariuszy pokazujących, w jaki sposób biologia syntetyczna może być wykorzystywana dla dobra nas wszystkich:
- Hodowanie ludzkich tkanek i wykorzystywania ich do naprawy ludzkich organów, dzięki czemu można by potencjalnie żyć wiecznie. Dosłownie.
- Tworzenie w laboratoriach wszelkiego rodzaju mięsa – bez konieczności zabijania zwierząt. To właśnie ta technologia stoi za takimi produktami jak Impossible™ Burgers.
- Przekształcenie roślin i alg w biopaliwa zamiast wykonywania odwiertów w poszukiwaniu ropy.
- Zbieranie DNA pająków i tworzenie mikrowłókien, które mogą być przekształcone w jedwab. Podobne podejście można zastosować z włóknistymi strukturami grzybów, aby zrobić z nich syntetyczną skórę.
- Stworzenie genetycznie zmodyfikowanych krzewów – powszechnie stosowanych w kształtowaniu architektury krajobrazu – tak aby absorbowały więcej CO2 niż normalnie. Pomoże to usuwać dwutlenek węgla z atmosfery i – miejmy nadzieję – spowolni zmiany klimatyczne.
Przyszłość jest tu i teraz
Choć brzmi to jak scenariusz filmu science fiction, ta przyszłość jest bliższa, niż mogłoby się wydawać. Biologia syntetyczna wpłynie na nasze społeczeństwo, gospodarkę, bezpieczeństwo narodowe i sojusze geopolityczne w niemal niewyobrażalny sposób. Wkrótce życie nie będzie tylko dziełem przypadku, lecz wynikiem projektowania, selekcji i wyboru. Projekt Genesis dotyczy również ciebie i twojego życia oraz decyzji, które będziesz musiał podjąć. Czy zsekwencjonować swoje DNA? Czy zaszczepić swoje dziecko preparatem mRNA? Czy jeść mięso hodowane w bioreaktorach? A jeśli planujesz zostać rodzicem – czy zamrozić jajeczka albo na podstawie wyników badań genetycznych wybrać najsilniejszy z powstałych zarodków? Czy edytować swój kod genetyczny i wyeliminować z niego choćby takie problemy jak choroby genetyczne? Stoimy w obliczu rewolucyjnych zmian. Dlatego warto już dziś pogłębić nasze rozumienie biologii syntetycznej oraz przeformułować nasz sposób myślenia. Jak pisze Amy Webb: „Musimy zacząć od otwartości na zmiany i gotowości do zakwestionowania naszych dotychczasowych przekonań”.
Projekt Genesis | Amy Webb, Andrew Hessel
Czy biologia syntetyczna nas wyleczy?
Tytuł oryginalny: The Genesis Machine Our Quest to Rewrite Life in the Age of Synthetic Biology
Przekład: Aleksandra Samson-Banasik
Materiał prasowy: MT Biznes
