Kapituła Nagrody im. Marcina Króla wybrała pięć książek-finalistek drugiej edycji Nagrody za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Książkę-laureatkę poznamy 25 maja.
OTO 5 WYRÓŻNIONYCH TYTUŁÓW:
Joanna Erbel, Wychylone w przyszłość. Jak zmienić świat na lepsze, Wysoki Zamek
Wychylone w przyszłość to nie tylko książka programowa, rekomendująca konkretne sposoby działania na rzecz lepszego świata, ale też zapis refleksji nad własną praktyką, co nadaje programowi moc przekonywania.
Joanna Erbel – działaczka miejska, ekspertka do spraw mieszkaniowych i socjolożka – przekonuje, że niewielkie lokalne działania przecierają drogę szerszym trendom, a prototypowanie rzeczywistości i testowanie idei pozwala przezwyciężyć coraz silniej wdrukowywany w nas lęk i pesymizm. Autorka jest członkiem Rady ds. budżetu partycypacyjnego przy Prezydencie m.st. Warszawy, tworzącej ramy stołecznego budżetu partycypacyjnego. Należy również do Kongresu Ruchów Miejskich.
Konstanty Gebert, Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło, Wydawnictwo Agora
Czy hasło „Nigdy więcej!” było pustym frazesem już wtedy, gdy je ukuto? Czy jest szansa, by było skuteczne? Niezależnie od odpowiedzi, nie ulega wątpliwości, że ludobójstwo to temat nadal aktualny. Konstanty Gebert opisuje z przywołaniem licznych dokumentów i świadectw „ostateczne rozwiązania” w najnowszej historii na trzech kontynentach – od wymordowania przez cesarskie Niemcy rdzennych mieszkańców Namibii, przez dokonane przez Turków ludobójstwo Ormian, masowe mordy w Kambodży Czerwonych Khmerów oraz w Rwandzie i w b. Jugosławii po dokonujące się dzisiaj w Chinach wyniszczanie Ujgurów, nie unikając także tematu zbrodni popełnianych przez Rosjan w Ukrainie.
Leszek Koczanowicz, Niedokończone polityki. Demokracja, populizm, autokracja, Wydawnictwo Pasaże
Profesor Leszek Koczanowicz jest wybitnym teoretykiem: politologiem, psychologiem społecznym i filozofem, a także świetnym pisarzem, dzięki czemu w Niedokończonych politykach odnosi abstrakcję bezpośrednio do faktów z polskiego życia społeczno-politycznego. Datowane komentarze interwencyjne do wydarzeń i procesów zachodzących w polskiej polityce w czasie ostatnich dwudziestu lat składają się w narrację o stanie polskiej demokracji, w której powracają pytania o dobro wspólne, sprawiedliwość, wolność, emancypację, równość, merytokrację, populizm, demagogię czy wreszcie o sam rząd. Książka Leszka Koczanowicza to także ważny głos w sporze o polski liberalizm i jego wpływ na kształt współczesnej polskiej demokracji.
Grzegorz Piątek, Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939, Wydawnictwo W.A.B.
Książka Grzegorza Piątka traktuje tyleż o mieście Gdynia, co o polskim zmaganiu z nowoczesnością, własną tożsamością i narodowymi ambicjami. Autor, łącząc perspektywę wykształconego architekta, eseisty i reportera historycznego nie ogranicza się do roli demaskatora gdyńskiego mitu, lecz tłumaczy jego funkcję ideologiczną w kolejnych epokach. Przede wszystkim jednak ukazuje na przykładzie Gdyni bariery rozwoju właściwe dla państwa peryferii, stale oscylującego między „ręcznym sterowaniem” przez władzę centralną a leseferyzmem gospodarczym. W ten sposób szczegółowa, pięknie napisana historia powstania miasta, którego lokalizacja nie była pewna w momencie powstawania projektu jego budowy pobudza do dyskusji o źródłach i sile idei, które wciąż organizują polską tożsamość i myślenie polityczne.
Marcin Napiórkowski, Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat, Wydawnictwo Literackie
Książka Marcina Napiórkowskiego, semiotyka i antropologa kultury, wychodzi od ważnej tezy, że „wspólna przyszłość czyni nas ludźmi w większym stopniu niż wspólna przeszłość” oraz jeszcze poważniejszej diagnozy, że w konfrontacji z coraz szybciej zmieniającym się światem, natłokiem informacji i kryzysem klimatycznym tracimy jako ludzkość tę zdolność do opowiadania sobie wspólnej przyszłości, a wraz z nią umiejętność antycypacji i planowania. W tej błyskotliwie inteligentnej, erudycyjnej i obfitującej w intrygujące przykłady pracy z zakresu historii idei, Napiórkowski śledzi i opisuje historię dwóch współczesnych mitologii, które przenikają kulturę popularną, naukę i sztukę: technooptymizmu i technopesymizmu. Naprawić przyszłość pokazuje, że te same narzędzia narracyjne, które służą budowaniu politycznych zasieków i wskazywaniu wrogów można wykorzystać do zasypywania przepaści i dialogu o wspólnej przyszłości. Trwający kryzys demokracji to bowiem także kryzys opowieści.
W zeszłorocznej edycji nagrodę główną otrzymała książka „Miejski Grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością” autorstwa Rafała Matyi.
NAGRODA IM. MARCINA KRÓLA – ustanowiona w styczniu 2022 Nagroda im. Marcina Króla przyznawana jest co roku za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia.
Marcin Król (1944-2020) – był filozofem polityki, historykiem idei oraz wieloletnim przewodniczącym Rady Fundacji im. Stefana Batorego.
Materiał prasowy Fundacja Batory
Opracowanie: Ewa Walkiewicz
